Than không khói là loại nhiên liệu rắn không phát ra khói hoặc phát ra lượng khói tối thiểu trong quá trình đốt cháy.
Than không khói là gì?
Theo định nghĩa tiếng Anh là Smokeless Coal – Đây là loại than phổ biến thường dùng chung với các loại bếp nướng dã ngoại, bếp nướng BBQ gia đình và các quán ăn, nhà hàng trên thị trường hiện nay.
Than không khói là loại than sạch bởi quá trình sản xuất được áp dụng các biện pháp khoa học kỹ thuật tiên tiến, nhằm hạn chế và loại bỏ hầu hết khói độc sinh ra trong quá trình sử dụng. Nó thường được sử dụng ở những khu vực cấm sử dụng nhiên liệu tạo ra khói do lo ngại về chất lượng không khí.
Ví dụ về nhiên liệu không khói bao gồm: viên nhiên liệu antraxit, than cốc, than củi và hexamine. Than không khói được coi là an toàn khi sử dụng đúng cách, nhưng có một số sai lầm phổ biến cần tránh, chẳng hạn như đốt than không khói ướt hoặc ẩm, có thể dẫn đến tốc độ cháy thấp và có thể gây hư hỏng ống khói.
Lợi ích của việc sử dụng than không khói là gì?
Than không khói mang lại một số lợi ích, khiến nó trở thành lựa chọn phổ biến để sưởi ấm và bảo vệ môi trường:
Sản lượng nhiệt cao: Than không khói có chứa than antraxit, một loại than cứng, sáng bóng, cung cấp nhiệt lượng cao1.
Hiệu suất đốt: Than đốt hiệu quả hơn than truyền thống, đảm bảo bạn tận dụng tối đa nhiên liệu.
Thân thiện với môi trường: So với than truyền thống, than không khói tạo ra lượng carbon dioxide ít hơn 40% và lượng khói ít hơn 80%, giảm tác động đến môi trường.
Thời gian cháy lâu hơn: Nó cháy trong thời gian dài hơn so với than và gỗ truyền thống, điều đó có nghĩa là ít phải tiếp nhiên liệu thường xuyên hơn và độ ấm ổn định.
Hiệu quả về chi phí: Mặc dù ban đầu đắt hơn nhưng thời gian cháy lâu hơn và nhiệt độ tỏa ra cao hơn khiến than không khói trở thành một lựa chọn tiết kiệm chi phí để sưởi ấm theo thời gian.
Tuân thủ Đạo luật về Không khí Sạch: Than không khói tuân thủ các quy định về không khí sạch nên phù hợp để sử dụng trong các khu vực kiểm soát khói.
Những ưu điểm này khiến than không khói trở thành nhiên liệu thay thế bền vững và hiệu quả cho những ai muốn giảm thiểu tác động đến môi trường trong khi vẫn duy trì không gian sống ấm áp và thoải mái.
Một số loại than sạch không khói trên thị trường hiện nay
Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại than sạch, không khói, mỗi loại đều có những đặc điểm và lợi ích riêng. Dưới đây là một số loại phổ biến:
Antraxit: Đây là loại than cao cấp nhất và được biết đến với hàm lượng carbon cao và hàm lượng lưu huỳnh thấp. Nó cháy với nhiệt độ cao và để lại ít tro.
Than cốc: Được sản xuất từ than bitum, than cốc cháy với nhiệt lượng cao và được sử dụng chủ yếu trong quá trình luyện kim.
Than củi: Thường được sử dụng để nấu ăn và sưởi ấm, than củi nhẹ và dễ bắt lửa, tạo ra nhiệt lượng ổn định.
Viên nhiên liệu Hexamine: Loại này thường được sử dụng cho bếp di động và được biết đến với khả năng cháy sạch và dễ sử dụng.
Than bánh hay than ép: Đây là những khúc gỗ được sản xuất bao gồm bụi than và các vật liệu kết dính khác. Chúng được thiết kế để đốt cháy chậm và đều.
Loại than không khói này thích hợp để sử dụng trong nhiều thiết bị sưởi ấm khác nhau, bao gồm cả bếp mở và bếp đa nhiên liệu, đồng thời đặc biệt có lợi ở những khu vực có quy định kiểm soát khói.
Sản phẩm than ép này hầu hết được tận dụng từ nguồn nguyên liệu là mùn cưa, gáo dừa. Nhưng do kích thước than không đủ tiêu chuẩn nên những xưởng sản xuất than tận dụng để ép lại thành viên có hình dạng trụ tròn, trụ vuông hoặc hình hoa cúc.
Về nhiệt lượng thì do than đã bị nghiền vụn và ép lại nên nhiệt sẽ không cao bằng sản phẩm nguyên sinh. Nhưng bù lại thì giá thành của than ép lại tương đối rẻ, phù hợp với quán nướng bình dân.
Đặc tính kỹ thuật của than ép
Đường kính than ép đã được nghiên cứu kỹ phù hợp với bếp nướng thông dụng tại Việt Nam với kích thước như sau:
- Đường kính: 4.5 cm
- Độ dài: 8 – 15 cm
Than không khói từ mùn cưa
Than mùn cưa là gì?
- Than mùn cưa là loại than được ưa chuộng nhất trong các nhà hàng nướng BBQ ở Hàn Quốc, Nhật Bản, Hy Lạp và Thổ Nhĩ Kỳ.
- Than mùn cưa, mùn cưa ép được sản xuất từ 100% mùn cưa tự nhiên. Nguồn nguyên liệu này là sản phẩm thải của ngành công nghiệp chế biến gỗ. Các nhà sản xuất sẽ thu gom tại các làng nghề, xưởng, kho cưa, tiện gỗ công nghiệp hoặc gỗ mỹ nghệ.
- Mùn cưa sau khi thu gom sẽ được nén ép thành thanh đồng nhất về kích thước, sau đó đem nung thành than và để nguội. Sản phẩm than nung đỏ là khâu sau cùng nên không bị lẫn tạp chất, hàm lượng cacbon cao, cố định ở mức 85-88%.
- Không giống như than đá hoặc than cốc, than mùn cưa dùng trong nấu nướng sẽ an toàn và sạch sẽ hơn do tính chất không mùi, không tạo ra khói và không tạo ra tia lửa khi đốt.
- Đặc tính kỹ thuật của than mùn cưa
- Hình dạng: Than mùn cưa vuông hoặc than mùn cưa lục lăng
- Kích thước: đường kính 3,8 cm, độ dài 10-27 cm
- Hoàn toàn không khói, không mùi
- Nhiệt lượng tổng: 7000-7800 Kcal/kg
- Độ ẩm toàn phần: 10%
- Hàm lượng Carbon cố định: 85-88%
- Hàm lượng tro: < 3%
- Thời gian cháy: hơn 3 tiếng
Than trắng không khói Bichotan
Than Trắng (Binchotan) là gì?
- Đây là loại than củi cao cấp nhất do người Nhật phát minh ra từ thời Edo thế kỷ 17 đến thế kỷ 19. Than trắng Bichotan có đặc tính cứng và lâu tàn. Bên cạnh đó, than Binchotan khi cháy còn tỏa ra mùi đồ nướng nên rất được giới đầu bếp ưa chuộng.
- Nhờ có cấu tạo với số lượng lỗ rỗng cực lớn, than Binchotan có khả năng hấp thụ các hóa chất trong nước, tẩy độc tố trong da, làm cân bằng độ ẩm không khí, khử mùi hôi trong tủ lạnh. Không dừng lại ở đó, than Bichotan còn làm tăng tuần hoàn máu cho cơ thể khi được cho vào bồn tắm nóng, làm tăng độ mầu mỡ của đất và cân bằng các ion âm trong nhà.
- Than Binchotan cứng hơn nhiều lần so với than củi thường, khi gõ 2 cây than vào nhau sẽ có âm thanh của kim loại.
Đặc tính kỹ thuật của than trắng Bichotan
- Hàm lượng Cacbon (%): >90%
- Hàm lượng tro (%): <2,5% Hàm lượng sulfur(%): <0.01% Nhiệt lượng tổng kcal/kg: >8000kcal/kg
- Độ ẩm(%): <3%
- Thời gian cháy: 4 tiếng (lâu gấp 3 lần than củi bình thường)
Ngoài ra còn có củi trấu thanh, trấu viên >>
Làm thế nào để chọn đúng loại than không khói?
Việc chọn đúng loại than không khói phụ thuộc vào một số yếu tố liên quan đến thiết bị sưởi ấm và sở thích cá nhân của bạn. Dưới đây là một số hướng dẫn giúp bạn lựa chọn loại than không khói phù hợp:
Khả năng tương thích của thiết bị: Đảm bảo than không khói phù hợp với loại bếp hoặc bếp lửa của bạn. Một số loại than được thiết kế đặc biệt cho các đám cháy hở, trong khi một số khác được thiết kế cho các thiết bị khép kín như bếp đa nhiên liệu.
Nhiệt lượng tỏa ra: Hãy xem xét giá trị nhiệt lượng, cho biết lượng nhiệt mà than sẽ tạo ra. Ví dụ, than antraxit có nhiệt trị cao và lý tưởng cho các bếp lò khép kín.
Độ ẩm: Độ ẩm thấp hơn có nghĩa là hiệu suất và nhiệt lượng tỏa ra cao hơn. Antraxit có độ ẩm dưới 15%, khiến nó trở thành nhiên liệu rất hiệu quả1.
Hàm lượng lưu huỳnh: Hãy tìm loại than có hàm lượng lưu huỳnh thấp để giảm thiểu việc thải ra khí thải độc hại và bảo vệ bếp lò hoặc lò sưởi của bạn khỏi khí ăn mòn.
Sản xuất tro: Chọn loại than tạo ra ít tro hơn, điều đó có nghĩa là thiết bị của bạn sẽ ít phải vệ sinh và bảo trì hơn.
Tác động môi trường: Nếu bạn đang ở trong khu vực kiểm soát khói, hãy đảm bảo than tuân thủ các quy định của địa phương. Than không khói nói chung là sự lựa chọn tốt cho những khu vực như vậy1.
Thử và sai: Đôi khi, bạn nên thử các loại than khác nhau để xem loại nào phù hợp nhất với thiết lập cụ thể của mình. Hãy tìm loại than cung cấp nhiệt tốt, cháy suốt đêm nếu cần và để lại ít tro và bồ hóng.
Hãy nhớ rằng, loại than tốt nhất cho bạn sẽ phụ thuộc vào việc cân bằng các yếu tố này với nhu cầu sưởi ấm và cân nhắc về môi trường của bạn. Bạn cũng nên tham khảo ý kiến của nhà cung cấp hoặc nhà sản xuất địa phương để có những đề xuất phù hợp với tình huống của mình.
Làm thế nào để đốt than không khói hiệu quả?
Thắp than không khói hiệu quả bao gồm việc tạo ra một buồng đốt nhỏ để ngọn lửa có thể giữ vững và phát triển đến nhiệt độ cao. Dưới đây là hướng dẫn từng bước để giúp bạn đốt than không khói:
Chuẩn bị lò sưởi: Dọn sạch tro và than cũ từ đám cháy trước để đảm bảo luồng không khí lưu thông tốt. Lưu lại bất kỳ chất kết dính không phải bột nào để tái sử dụng.
Lắp đặt đèn sưởi: Đặt hai đèn sưởi vào bức tường phía sau của lò sưởi hoặc thiết bị.
Thêm củi lửa: Xếp vài miếng củi đã tẩm gia vị xung quanh đèn lửa để tạo thành một căn phòng nhỏ. Chừa lại khoảng trống để thắp lửa sau này.
Đốt lửa: Dùng diêm hoặc bật lửa để thắp lửa. Sau khi nhóm lửa đã được thắp sáng và không còn dựa vào lửa, hãy bắt đầu thêm than không khói vào.
Thêm than không khói: Cẩn thận thêm từng miếng than không khói vào một lúc để tránh làm tắt lửa. Nếu sử dụng thiết bị đóng kín như bếp đa nhiên liệu, hãy mở cửa và lỗ thông hơi để thúc đẩy luồng không khí.
Quản lý luồng không khí: Khi than đã bốc cháy, hãy điều chỉnh lỗ thông hơi để quản lý tốc độ cháy. Đối với các đám cháy hở, hãy duy trì khoảng trống không khí rõ ràng giữa các tấm lưới.
Hãy nhớ rằng, nhiên liệu không khói đốt chủ yếu từ dưới lên nên cần không khí từ bên dưới. Tránh khuấy than quá nhiều vì có thể khiến lửa tắt. Với những bước này, bạn sẽ có thể đốt than không khói một cách hiệu quả và tận hưởng ngọn lửa ấm áp, hiệu quả.
Làm thế nào để duy trì ngọn lửa ổn định bằng than không khói?
Việc duy trì ngọn lửa ổn định bằng than không khói đòi hỏi phải chú ý cẩn thận đến cấu trúc và luồng không khí của ngọn lửa. Dưới đây là một số mẹo giúp bạn duy trì ngọn lửa ổn định và hiệu quả:
Dọn sạch lò sưởi: Đảm bảo vỉ lò trong suốt và thùng đựng tro trống để có luồng không khí thích hợp từ bên dưới, vì nhiên liệu không khói chủ yếu đốt từ dưới lên.
Làm đế: Tạo đế củi theo kiểu đan chéo nhau trên vỉ, giúp không khí lưu thông giữa các mảnh. Đặt một số bật lửa giữa các khoảng trống và đặt thêm củi lên trên.
Đốt chân đế: Đốt lửa và chờ cho mồi lửa bốc cháy, đảm bảo có ngọn lửa lành mạnh trước khi thêm than không khói1.
Đổ nhiên liệu dần dần: Bắt đầu với khoảng hai xẻng than không khói để tránh làm tắt ngọn lửa. Đảm bảo không khí lưu thông từ phía dưới nhiên liệu1.
Tạo lửa: Để than không khói bốc cháy hoàn toàn. Không chạm vào lửa trong khoảng nửa giờ sẽ giúp lửa có thời gian hình thành và đạt đến nhiệt độ.
Nạp tiền và chăm sóc: Một khi ngọn lửa đã hình thành, nó sẽ cần được chăm sóc một chút. Bất kỳ sự thúc đẩy nào cũng phải được thực hiện từ phía dưới để giữ cho các khoảng trống không khí được thông thoáng. Khuấy nhiên liệu quá nhiều có thể khiến nhiên liệu bay ra ngoài.
Kiểm soát ngọn lửa: Nhiên liệu không khói không có xu hướng tạo ra ngọn lửa lớn nên ngọn lửa nhỏ là bình thường. Sức nóng vẫn sẽ hiện diện. Chỉ đổ than lên khi nhiệt độ có vẻ đã giảm xuống.
Bằng cách làm theo các bước này, bạn có thể duy trì ngọn lửa ổn định và hiệu quả bằng than không khói, đảm bảo ngôi nhà của bạn luôn ấm áp và ấm cúng.
Làm thế nào để dập tắt than không khói đang cháy một cách an toàn?
Làm cách nào để dập tắt đám cháy bằng cách dập tắt đám cháy than không khói một cách an toàn là điều quan trọng để ngăn ngừa bất kỳ tai nạn hoặc mối nguy hiểm nào. Dưới đây là hướng dẫn từng bước để thực hiện đúng cách:
Để lửa tắt: Đừng đổ thêm nhiên liệu vào lửa trước khi bạn cần dập tắt, để lửa cháy một cách tự nhiên.
Trải than hồng: Dùng xẻng hoặc que poker dàn đều than hồng trên nền lửa, điều này sẽ giúp chúng nguội nhanh hơn.
Đổ nước: Cẩn thận đổ nước lên than hồng. Tiếp tục rót cho đến khi hết tiếng rít chứng tỏ than hồng đã tắt hoàn toàn.
Khuấy tro: Sau khi nhúng nước vào, khuấy tro để đảm bảo toàn bộ than hồng đã ngấm hết và không còn vết nóng.
Kiểm tra than hồng còn sót lại: Quét khu vực xung quanh lò sưởi hoặc bếp xem có than hồng rơi xuống có thể đốt cháy vật liệu dễ cháy không.
Cảm nhận sức nóng: Sau khi bạn tin rằng lửa đã tắt, hãy cẩn thận cảm nhận sức nóng bằng mu bàn tay mà không chạm vào tro. Nếu nó vẫn còn ấm, có thể cần thêm nước và khuấy đều.
Luôn đảm bảo rằng ngọn lửa đã tắt hoàn toàn trước khi không giám sát. Nếu bạn đang sử dụng bếp đa nhiên liệu, hãy tham khảo hướng dẫn của nhà sản xuất để biết các biện pháp an toàn bổ sung dành riêng cho kiểu bếp của bạn. Hãy nhớ rằng, đừng bao giờ dùng tay để kiểm tra xem than hồng có nóng không và đừng cho rằng lửa đã tắt chỉ vì bạn không nhìn thấy ngọn lửa hoặc khói. Có an toàn không?
